Το χρονικό του Πολυτεχνείου

Κι εφέτος να ' σαι πάλι

ένα χρόνο πιο μεγάλη

μ' ένα γαρύφαλλο φωτιά

στ' αριστερό σου χέρι

να τ' ακουμπάς ευλαβικά

στην πύλη που την άγιασε

το αίμα του Νοέμβρη.

Και τ' άλλο χέρι σαν γροθιά

ακουμπισμένο στην καρδιά

σαν σε εικόνα

να δίνεις όρκο στα παιδιά.

21 Απριλίου 1967

Ενώ έχουν προκηρυχθεί εκλογές για τις 28 Μαΐου, αξιωματικοί του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα, το οποίο οι ίδιοι ονόμασαν «εθνοσωτήριο επανάσταση». Η δημοκρατία καταλύθηκε και στη χώρα επιβλήθηκε δικτατορία, η οποία κράτησε 7 χρόνια.

6,5 χρόνια μετά….

Τετάρτη 14 Νοέμβριου 1973

Το πρωί της 14^ης Νοέμβρη πραγματοποιήθηκαν γενικές συνελεύσεις των φοιτητών. Γύρω στη 13:00 το μεσημέρι, έφτασε η πληροφορία ότι στο Πολυτεχνείο αστυνομικοί χτύπησαν φοιτητές. Με αφορμή το περιστατικό , ξεκινάει πορεία 1.500 φοιτητών. Οι διαδηλωτές συγκρούονται με αστυνομικές δυνάμεις. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν να ενωθούν με τους υπόλοιπους. Έτσι, ο χώρος γύρω και μέσα στο Πολυτεχνείο γεμίζει. Οι διαδηλωτές φωνάζουν: «ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ», «ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΥΡΑΝΝΙΑ», «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ». Γύρω στις 21:00 το βράδυ γίνεται ολοκληρωτική κατάληψη το κτιρίου και στη γύρω περιοχή σταματά η κυκλοφορία. Αρχίζουν να μοιράζονται οι πρώτες προκηρύξεις. Γύρω στα μεσάνυχτα έκλεισε η πόρτα και καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας γίνονται Συνελεύσεις κατά σχολές.

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973

Το πρωί ανοίγουν οι πόρτες του Πολυτεχνείου για να μοιραστούν προκηρύξεις, ενώ συνεχίζουν να γράφονται πολλές χειρόγραφες. Μπαίνει σε λειτουργία ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου και ο λαός καλείται σε «ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ» και «ΓΕΝΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ». Σε εκδηλώσεις συμπαράστασης κατέβηκαν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών και Θεσσαλονίκης, ενώ οι φοιτητές των Ιωαννίνων κατέλαβαν το κτίριο της σχολής τους. Με τους φοιτητές ενώνονται εργάτες αλλά και μαθητές.

Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 1973

Πλέον τα γεγονότα δεν μπορούν να θεωρηθούν φοιτητικά. Άνθρωποι απ’ όλους τους χώρους στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης. Οι καμπάνες χτυπούν. Στις 16:30 το απόγευμα έχουν αρχίσει οι συγκρούσεις. Στις 19:00 άφθονα δακρυγόνα και καπνογόνα πέφτουν στο κέντρο της Αθήνα. Μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού γίνονται εκκλήσεις για φάρμακα, γιατρούς και ασθενοφόρα. Γύρω στα μεσάνυχτα μέσα στο κτίριο υπήρχε 4.000 κόσμος. Γίνονται προμήθειες σε τρόφιμα και σε άλλα είδη. 

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα ξεκινούν τα πρώτα άρματα, κατευθυνόμενα στο χώρο των συγκρούσεων. Ακολουθούν τα πρώτα τανκς. Από τα μεγάφωνα μεταδίδεται πως όποιος θέλει να αποχωρήσει, μπορεί να φύγει, προτού οι πόρτες κλείσουν οριστικά. Ο ραδιοφωνικός σταθμός μεταδίδει «Είμαστε άοπλοι, θα σας υποδεχτούμε με χειροκροτήματα».

Τα άρματα Μ48 και Μ113 στρέφουν τα κανόνια τους κατά των κλεισμένων του Πολυτεχνείου, ενώ οι προβολείς φωτίζουν το κτίριο. Ενώ έχουν ξεκινήσεις διαπραγματεύσεις, στις 2:59 τρία τανκς εφόρμησαν προς το Πολυτεχνείο. Ένα ΑΜΧ30, που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική πύλη, οπισθοχώρησε λίγο και μετά έπεσε με ορμή πάνω της. Η πύλη γκρεμίστηκε και πολλά κορμιά πλακώθηκαν.

Μετά την είσοδο του τανκ, αστυνομικοί μπαίνουν στο χώρο του Πολυτεχνείου και ξεκινούν οι συγκρούσεις. 35 λεπτά μετά τις 3:00, το Πολυτεχνείο έχει αδειάσει και ασθενοφόρα απομακρύνουν τραυματίες και νεκρούς. 

Λίγους μήνες μετά….

24 Ιουλίου 1974

Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 και τη βίαιη καταστολή της, ένα νέο πραξικόπημα υπό τον Ιωαννίδη ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο, ισχυρό άνδρα του καθεστώτος έως τότε. Στις 24 Ιουλίου 1974, αδυνατώντας η τελευταία κυβέρνηση να αντιμετωπίσει, την εξ υπαιτιότητάς της Τούρκικη Εισβολή στην Κύπρο, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης, προσκάλεσε από το εξωτερικό και διόρισε πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος και σχημάτισε την λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και δρομολόγησε την αποκατάσταση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ελλάδα.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

Μικρός τύμβος (Πολυτεχνείο)   

Δίχως τουφέκι και σπαθί, με τον ήλιο στο μέτωπο, 

υπήρξατε ήρωες και ποιητές μαζί. Είστε το Ποίημα. 

Απλώνοντας το χέρι μου δεν φτάνει ως εκεί 

που ωραία λουλούδια τις μορφές σας 

Λιτανεύει ο αέρας της αρετής. Ω παιδιά μου, 

Μπροστά σ' αυτό το ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.